05. एसीपी सरकार
मामले की सुनवाई के लिए शीर्ष अदालत में 31
दिसंबर, 1981 को रिमाइंडर आवेदन दाखिल करेगी
1981 में, बठिंडा के कुछ किसानों (मेरे सहित)
ने पंजाब और हरियाणा उच्च न्यायालय में एक रिट
याचिका दायर की थी। जिसका मुख्य उद्देश्य यह
था कि पंजाब नदियों के पानी का एकमात्र मालिक
है। यह आइटम राज्य सूची में है। इसलिए न तो
केंद्र को इस मामले में न्यायाधिकरण स्थापित
करने या हस्तक्षेप करने का अधिकार है और न ही
सर्वोच्च न्यायालय को इस संबंध में कोई निर्णय
लेने का अधिकार है।
न्यायमूर्ति संधनवालिया
ने सुनवाई के लिए शुक्रवार 31 दिसंबर 1981 की
तारीख तय की थी। सरकार के अनुरोध पर सुनवाई
सोमवार तक के लिए स्थगित कर दी गई। छुट्टी पर
होने के बावजूद न्यायमूर्ति संधनवालिया को
सोमवार को पटना हाई में कार्यभार संभालने का
निर्देश दिया गया. इस मामले को सुप्रीम कोर्ट
ने भी उठाया था। यह मामला 35 साल से सुप्रीम
कोर्ट में लंबित है। हालांकि, सुप्रीम कोर्ट
के पास इसे समन करने का अधिकार नहीं था।
सुप्रीम कोर्ट केवल दो कारणों से किसी मामले
को समन कर सकता है। या तो हाईकोर्ट के दो जजों
ने एक ही मामले में अलग-अलग फैसले दिए हैं। या
मामला दो उच्च न्यायालयों से संबंधित है। यह
मामला इन दोनों मदों में से किसी के अधीन नहीं
था। इसलिए, इस संबंध में निर्णय लेने का
सर्वोच्च न्यायालय के पास कोई अधिकार क्षेत्र
नहीं है। एसीपी सरकार मामले को वापस चंडीगढ़
हाईकोर्ट ले जाएगी।
05.
ਏਸੀਪੀ
ਸਰਕਾਰ 31
ਦਸੰਬਰ 1981
ਦੇ
ਕੇਸ
ਦੀ
ਸੁਣਵਾਈ
ਲਈ,
ਅਪੈਕਸ
ਕੋਰਟ
ਨੂੰ
ਰਿਮਾਂਈਡਰ
ਅਪਲੀਕੇਸ਼ਨ
ਦੇਵੇ
ਗੀ
1981 ਨੂੰ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਕੁਝ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ (ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਭੀ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ) ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਵਿਚ ਰਿਟ ਦਾਖਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਸਦਾ ਮੁਖ ਮੰਤਵ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦਰਿਆਈ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ ਇਕੱਲਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਇਹ ਮਦ ਸਟੇਟ ਲਿਸਟ ਵਿਚ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਨਾਂ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਟ੍ਰੀਬਿਊਨਲ ਬਨਾਉਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਦਖਲ ਦੇਣ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਨਿਰਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।
ਜਸਟਿਸ ਸੰਧਾਂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਇਸਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ 31 ਦਸੰਬਰ 1981 ਦਿਨ ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਨੀਅਤ ਕਰ ਦਿਤੀ ਸੀ। ਸੁਣਵਾਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਤਕ ਐਡਜਰਨ ਕਰ ਦਿਤੀ ਗਈ। ਛੁਟੀਆਂ ਹੋਣ ਦੇ ਵਾਵਜੂਦ ਜਸਟਿਸ ਸੰਧਾਵਾਲੀਆ ਨੂੰ ਪਟਨਾ ਹਾਈ ਵਿਚ ਸੋਮਵਾਰ ਚਾਰਜ ਲੈਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਕੇਸ ਭੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਮੰਗਵਾ ਲਿਆ। 35 ਸਾਲ ਤੋਂ, ਇਹ ਕੇਸ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਪੈਂਡਿੰਗ ਹੈ। ਜਦਕਿ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਮੰਗਵਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਸਿਰਫ ਦੋ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਕੇਸ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਮੰਗਵਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਾਂ ਤਾਂ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਦੋ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਇਕੋ ਕੇਸ ਸਬੰਧੀ ਵਖੋ ਵਖਰੇ ਫੈਸਲੇ ਦਿਤੇ ਹੋਣ। ਜਾਂ ਕੇਸ ਦੋ ਹਾਈਕੋਰਟਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਕੇਸ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਮਦਾਂ ਅਧੀਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਫੈਸ਼ਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਏਸੀਪੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਕੇਸ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਚੰਡੀਗੜ ਹਾਈਕੋਰਟ ਵਿਚ ਲਿਆਏ ਗੀ।