19.
भ्रष्टाचार मिटाने के लिए बनेगा
लोकपालpal
पंजाब में मजबूत
लोकपाल की स्थापना की जाएगी, लेकिन यह
लोकपाल एक न्यायिक अदालत होगी,
व्यक्ति नहीं। कोई भी राजनेता इसका
सदस्य नहीं बन पाएगा।
...................................
इसमें पांच सदस्य होंगे।
अध्यक्ष
सर्वोच्च न्यायालय के न्यायाधीश
होंगे। उनकी नियुक्ति सर्वोच्च
न्यायालय के मुख्य न्यायाधीश द्वारा
की जाएगी।
एक सदस्य पंजाब उच्च
न्यायालय का न्यायाधीश होगा, जिसे
पंजाब उच्च न्यायालय के मुख्य
न्यायाधीश द्वारा नियुक्त किया जाएगा।
एक सदस्य केंद्र सरकार द्वारा नियुक्त
किया जाने वाला एक आईएएस अधिकारी
होगा।
एक सदस्य तकनीकी शिक्षाविद्
होगा जिसकी नियुक्ति राष्ट्रपति
करेंगे।
...................................
एक सदस्य पंजाब का वर्तमान लोकपाल
होगा।इसकी समाप्ति पर, पंजाब की ग्राम
सभाओं और क्षेत्रीय सभाओं ने ईवीएम
मशीन के माध्यम से मतदान करके एक नए
सदस्य का चुनाव किया। यह सदस्य किसी
भी वर्ग का हो सकता है। लेकिन
सत्ताधारी दल राजनीतिक नहीं होगा।
…………………
इन नियुक्तियों के लिए
पंजाब सरकार द्वारा राष्ट्रपति,
माननीय सर्वोच्च न्यायालय, माननीय
उच्च न्यायालय और प्रधान मंत्री से
अनुरोध किया जाएगा।पंजाब विधानसभा भी
इन नियुक्तियों के लिए एक प्रस्ताव
पारित करेगी और संबंधित अधिकारियों को
भेज देगी।
...................................
लोकपाल के पहले चार सदस्य पंजाब और
उसके पड़ोसी राज्यों से संबंधित नहीं
होंगे। लोकपाल के तहत एक जांच एजेंसी
के रूप में कार्य करने के लिए एक
लोकपाल बल होगा। लोकपाल केंद्रीय जांच
जैसे सीबीआई, इंटेलिजेंस ब्यूरो, रॉ
आदि से इसकी आपूर्ति करेगा। पंजाब
पुलिस या पंजाब विजिलेंस आदि का इससे
कोई लेना-देना नहीं होगा। लोकपाल का
कार्यालय वर्तमान लोकपाल का कार्यालय
होगा।
...................................
लोकपाल, मुख्यमंत्री, मंत्रियों,
विधायकों, प्रमुख सचिवों, सचिवों,
विभागाध्यक्षों, निदेशकों, निगमों के
अध्यक्षों, निदेशकों, प्रथम श्रेणी के
नौकरशाहों के खिलाफ शिकायतों को सीधे
सुना और दंडित किया जा सकेगा। लोकपाल
के पास उच्च न्यायालय के सभी अधिकार
होंगे। लोकपाल के फैसले के खिलाफ
सुप्रीम कोर्ट में अपील की जा सकती
है। विधानसभा द्वारा सर्वोच्च
न्यायालय से अनुरोध किया जाएगा कि वह
सर्वोच्च न्यायालय की पूर्ण पीठ
द्वारा मुख्यमंत्री, मंत्रियों आदि की
अपीलों पर सुनवाई करे। पंजाब का कोई
भी निवासी उपरोक्त पदाधिकारियों के
खिलाफ सीधे लोकपाल को अपनी शिकायत भेज
सकता है, इन मामलों में मंजूरी लेने
की कोई आवश्यकता नहीं होगी।
.........................................
हालांकि, ड्रग माफिया, हत्या आदि जैसे
गंभीर मामलों में किसी राजनेता के
शामिल होने की शिकायत होने पर लोकपाल
किसी भी व्यक्ति के खिलाफ जांच कर
सकेगा। सामान्य अपराधों से संबंधित
मामलों को न्यायिक न्यायालय द्वारा
निपटाया जाएगा। लेकिन राजनीतिक
संलिप्तता होने पर लोकपाल कोर्ट में
इसका निपटारा किया जाएगा। लिमिटेशन
एक्ट लोकपाल द्वारा सुने जाने वाले
मामलों पर लागू नहीं होगा। लोकपाल
1997 से आज तक किसी भी मामले की
सुनवाई कर सकता है। इतिहास ने दिखाया
है कि भ्रष्टाचार का कैंसर उस समय
फूटा था, जो आज एक बड़ा फिस्टुला बन
गया है और इसका ऑपरेशन आवश्यक हो गया
है।
19.
ਭਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਪਾਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਏ ਗੀ
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਜਬੂਤ ਲੋਕਪਾਲ ਦੀ ਸ਼ਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਹ ਲੋਕਪਾਲ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ, ਇਕ ਜੁਡੀਸਲ ਕੋਰਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੋਈ ਰਾਜਨੀਤਕ ਉਸਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੇਗਾ।
............................
ਇਸ ਦੇ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ।
ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਜੱਜ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਕਰਨ ਗੇ।
ਇਕ ਮੈਂਬਰ ਪੰਜਾਬ ਹਾਈਕੋਰਟ ਦਾ ਜੱਜ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਪੰਜਾਬ ਹਾਈਕੋਰਟ ਦੇ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਕਰਨਗੇ।
ਇਕ ਮੈਂਬਰ ਆਈ ਏ ਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਕਰੇਗੀ।
ਇਕ ਮੈਂਬਰ ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਜੁਕੇਸਨਿਸਟ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸ ਦੀ ਨਿਯੂਕਤੀ ਰਾਸਟਰਪਤੀ ਜੀ ਕਰਨਗੇ।
............................
ਇਕ ਮੈਂਬਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਲੋਕਪਾਲ ਰਹੇਗਾ।ਇਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਣ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਗਰਾਮ ਸਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜੋਨਲ ਸਭਾਵਾਂ, ਈਵੀਐਮ ਮਸ਼ੀਨ ਰਾਹੀਂ ਵੋਟ ਦੇ ਕੇ, ਨਵੇਂ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਗੀਆਂ। ਇਹ ਮੈਂਬਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਟਾਗਿਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਕਮਰਾਨ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਰਾਜਨੀਤਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
...........................
ਰਾਸਟਰਪਤੀ ਜੀ, ਮਾਨਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮਕੋਰਟ, ਮਾਨਯੋਗ ਹਾਈਕੋਰਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਭੀ ਇਹਨਾਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਲਈ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਸਬੰਧਿਤ ਅਥਾਰਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਗੀ।
.......................
ਲੋਕਪਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਚਾਰ ਮੈਂਬਰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਸੂਬਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਲੋਕਪਾਲ ਦੇ ਮਤਿਹਤ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਪਾਲ ਫੋਰਸ ਹੋਵੇਗੀ। ਲੋਕਪਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਸੀਬੀਆਈ, ਇਟੈਲੀਜੈਂਸ ਬਿਊਰੋ, ਰਾਅ ਆਦਿ ਕੇਂਦਰੀ ਪਰੋਬਜ ਤੋਂ ਕਰੇ ਗਾ। ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਆਦਿ ਦਾ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੋਕਪਾਲ ਦਾ ਦਫਤਰ ਮੌਜੂਦਾ ਲੋਕਪਾਲ ਦਾ ਦਫਤਰ ਹੋਵੇ ਗਾ।
............................
ਲੋਕਪਾਲ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਮੰਤਰੀ, ਵਿਧਾਇਕ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਕੱਤਰ, ਸਕੱਤਰ, ਮਹਿਕਮਿਆਂ ਦੇ ਮੁੱਖੀ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਕਾਰਪੋਰੇਸਨਾਂ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਪਹਿਲੀ ਸਰੇਣੀ ਦੇ ਬਿਉਰੋਕਰੇਟਸ, ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਈਆਂ ਸਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ, ਸਿੱਧੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਸਕੇਗਾ, ਅਤੇ ਸਿੱਧੀ ਸਜਾ ਦੇ ਸਕੇਗਾ। ਲੋਕਪਾਲ ਨੂੰ ਹਾਈਕੋਰਟ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਗੇ। ਲੋਕਪਾਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਪਰੀਮਕੋਰਟ ਵਿਚ ਅਪੀਲ ਹੋ ਸਕੇ ਗੀ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਲੋਂ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ,
ਮੰਤਰੀਆਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਪੀਲਾਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਫੁੱਲ ਬੈਂਚ ਕਰੇ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਵਸਨੀਕ ਉਪਰੋਕਤ ਜਿਕਰ ਕੀਤੇ ਅਹੁਦੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ, ਆਪਣੀ ਸਿਕਾਇਤ ਸਿੱਧੀ ਲੋਕਪਾਲ ਨੂੰ ਭੇਜ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹਨਾਂ ਕੇਸਾਂ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੈਂਕਸਨ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇ ਗੀ।
..................................
ਡਰੱਗ ਮਾਫੀਆ, ਕਤਲ ਆਦਿ ਸੰਗੀਨ ਦੋਸਾਂ ਵਿਚ, ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਾ ਹੱਥ ਹੋਣ ਦੀ ਸਿਕਾਇਤ ਮਿਲਣ ਪਰ, ਲੋਕਪਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਦਮੀ ਖਿਲਾਫ ਪੜਤਾਲ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਆਮ ਜੁਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਜੁਡੀਸਅਲ ਕੋਰਟ ਹੀ ਕਰੇਗੀ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਉਸ ਵਿਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਾਮਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਲੋਕਪਾਲ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੋਕਪਾਲ ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਵਾਈ ਯੋਗ ਕੇਸਾਂ ਉਪਰ ਲਿਮਟੇਸਨ ਐਕਟ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੋਕਪਾਲ 1997 ਤੋਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੇਸ ਦੀ ਸਿਕਾਇਤ ਆਉਣ ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਗੁਆਹ ਹੈ ਕਿ ਭ੍ਰਿਸਟਾਚਾਰ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਫੁੱਟਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੱਡਾ ਨਾਸੂਰ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਪਰੇਸਨ ਜਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।