21.
پنجاب توں باہر
وسدے پنجابی ویرو، بھینوں، اتے نوجوانو۔
گر پھتیہ پروان
ہووے۔
ایہہ ٹھیک ہے
کہ آپ تسی خوش حال جیون بتیت کر رہیں ہو۔ تہاڈے
دیس امیر بھی ہن اتے اتھے لوکراجی قدراں قیمتاں
بھی مجود ہن۔ کیہا جاندا ہے کہ جے کسے لڑکی دے
سہرے بھانویں کنے بھی امیری ہون، پر اسدے پیکیاں
وچ غریبی کنگالی پسر رہی ہووے۔ اس لڑکی نوں سہریاں
دی امیری دا انوبھوَ نہیں ہندا، بلکہ پیکیاں دی
غریبی دا سنتاپ رہندا ہے۔ پر شاید تہانوں ایہہ
احساس نہیں ہووےگا کہ تہاڈے پیکے پنجاب دی کی
دردشا کیتی ہوئی ہے۔ اسنوں کناں لٹیا جا چکا ہے۔
اس وچ نواں وادھا ایہہ کہ لٹن دی نیت نال ظلم کرنا
بھی اک ضروری لوڑ بن گئی ہے۔
تہانوں ایہہ
گلاں سچ محسوس محسوس نہی ہو رہیاں ہون گیاں۔
کیونکے تہاڈے دیشاں وچ اجیہا کجھ نہیں ہو رہا۔ بڑی
خوسی ہندی ہے جدوں یوکے دے پرائیم منسٹر نوں بس وچ
سیٹ ناں ملن کرکے، کھڑکے سفر کردے دی تصویر دیکھدے
ہاں۔ کنیڈا دا پرائیم منشٹر اپنی کار آپ چلا رہا
ہے۔ نال کوئی سکؤرٹی بھی نہی۔ پھر اتھے پنجاب ورگے
چھوٹے جہے صوبے دا مکھ منتری کئی کروڑ روپئے
مہینہ، پنجاب دا خزانہ لٹ رہا ہے۔ پنجاب وچ لٹمار
دیاں سبھ روایتاں بادلشاہی نے ہی پائیاں ہن۔
بادلشاہی بڑی بیرہمیں نال پنجاب نوں لٹ کیتی ہے۔
اس لٹ دا نام سیوا رکھیا ہویا سی۔ بھرشٹاچار دا
نام وکاش رکھیا ہویا سی۔
بادل سہب جدوں
وی پنجاب دے مکھ منتری بنے، ایہناں پنجاب دے خزانے
دا، پنجاب دی جوانی دا، پنجاب دی کسانی دا،
لوکراجی روایتاں دا، پنجاب دی سکھی دا، رجکے گھات
کیتا ہے۔ جے کوئی بھرشٹاچار دا اپاشک اس وچار نوں
غلط کہے۔ اس لئی اسدا سنکھیپ وچار ضروری ہو جاندا
ہے۔
ایہہ تاں ہر
آدمی جو جراکُ بھی راجنیتی وچ دلچشپی رکھدا ہے،
اوہ جاندا ہے کہ بادل سہب دی راجنیتی وچ دو گلاں
دی پردھانتا ہے۔ پیسے نال ووٹر تے ودھائکاں دی
خرید، اتے ورودھی پارٹی جاں امیدوار نال شاجس
کرکے، اپنی پارٹی دے قابل راجنیتکاں نوں ہراؤنا۔
تاں کہ اوہناں دا اپنا رشتا صاف رہے۔ مثال وجوں
جدوں 1957 وچ اوہناں پہلی وار لمی ہلکے توں ودھان
سبھا دی چون لڑی سی، اس سمیں پولنگ سٹیشن کافی در
دور سن۔ اوہناں کئی پنڈاں دے غریب جاتی دے ووٹراں
نوں اپنے حمایتیاں دے واڑیاں وچ ایہہ قہقے اکٹھا
کیتا سی کہ اوہناں نوں اکٹھیاں ٹرالیاں اپر پولنگ
تے لیکے جایا جاوے گا اتے ہر اک نوں اک سو رپئیا
بھی دتا جائے گا۔ پر بعد وچ دسیا گیا کہ پولنگ دا
سماں سماپت ہو چکا ہے۔ تسیں اپنے پیسے لیکے اپنے
گھر چلے جاؤ۔ ایہہ لوکراج دا گھات سی۔ گرمیت سنگھ
ورگے قابل تے ایماندار اکالی امیدوار نوں مکتسر
ہلکے توں ہراؤن لئی، مکتسر توں کانگرس دے امیدوار
ہرچرن سنگھ براڑ نال شاجس ادھین، مکتسر دی اپنی
اکالی ووٹ براڑ نوں پوائی، اتے اسدے بدلے لمی ہلکے
دی کانگرسی ووٹ بادل سہب نوں پئی۔ ایہہ اپنی ضمیر
دا گھات سی اتے اپنی پارٹی نال وشواس گھات بھی ہے۔
بادل سہب 1970
وچ جسٹش گرنام سنگھ نوں، کانگرس دی مدت نال مکھ
منتری پد توں ہٹاکے، 20 جون 1970 نوں مکھ منتری
بنے۔ اوہناں دا پہلا وڈا کارناماں ایہہ ہے کہ
اوہناں مکھمنتری بنن دے مہینہ کو بعد ہی 27 جولائی
1970 دی رات نوں، غدر پارٹی دے مکھی بابا بوجھا
سنگھ نوں پھلور نزدیک، اک جھوٹھے پولیس مکابلے وچ
مروا دتا۔ کجھ دن بعد 30 ہور غدر پارٹی دے میمبر،
پولیس مکبلیاں وچ مارے گئے۔ کیوں کیتا بادل سہب نے
ایہہ گھور پاپ۔
اس سمیں توں
کجھ چر پہلاں بنگال دے اک پنڈ جسدا نام نکشلواڑی
سی، دے مظاریاں نے زمین مالکاں ورودھ سنگھرش سرو
کیتا سی۔ ایہہ نرول کسانی لیہر سی۔ پر کشان دشمن
کانگرس نے اپنی ڈشئنپھرمیشن راہیں اسنوں نکشلواڑی
اتوادی لیہر قہقے بدنام کیتا۔ پورب وچ لیہر زور
پھڑ رہی سی۔ اندرا گاندھی گھبرائی ہوئی سی۔ بادل
سہب کیونکے اندرا دی اندرونی سانجھ نال مکھ منتری
بنے سن۔ اس لئی اندرا دی خوشی پراپت کرن لئی بادل
سہب نے جھوٹھے پولیس مقابلیاں دی پرت پائی۔ اسدے
واوجود وی 14 جون 1971 نوں اشیبلی بھنگ کر دتی۔
ایہہ ہے انشانیئت دا گھات۔ ایہہ ہے بادل سہب دی
ضمیر۔
بادل سہب دوجی
وار مکھمنتری 20 جون 1977 نوں بنے۔ ایہہ دراصل
اکالی دل دی جت نہیں سی، بلکہ ہند بھر دی جنتا دا
اندرا گاندھی ولو ایمرجنشی لگاؤن دی ورودھتا سی۔
12 جون 1975 نوں اﷲ آباد ہائیکورٹ دے ججّ جگموہن
لال نے، اندرا گاندھی دی چون کرپٹ پریککٹش دے
ادھار تے ردّ کر دتی، اتے اس اپر 6 سال لئی چون
لڑن تے پابندی لا دتی۔ پر اندرا گاندھی نے استعفٰی
دین توں انکار کر دتا۔ سارے دیش وچ اس ورودھ طوفان
کھڑا ہو گیا۔ 25 جون نوں اس راشٹرپتی پھکھرودین
علی احمد توں ایمرجینشی دا اعلان کروا دتا۔ جو دو
سال رہی۔
سارے بھارت وچ
اسدا اتنا پربھاو پیا کہ جد جد مارچ 1977 وچ پھر
چون ہوئی تاں کانگرس نوں مکمل ہار ہوئی۔ اندرا آپ
بھی راجنرائن ورگے مشت آدمی توں ہار گئی۔ پنجاب وچ
بھی اکالی جنسنگھ دی جت ہوئی۔ 20 جون 1977 نوں
بادل سہب مکھمنتری بنے۔ بادل سہب نے اس سمیں،
سرکار نوں انھاں پیسہ اکٹھا کرن لئی ورتیا۔ اسے
لئی اس سمیں دی سرکار نوں سریندر کور دی ٹکشال
کیہا جاندا ہے۔ بیبی جی کول ہر روز تھیلیاں دے
ڈھیر لگ جاندے۔ پیسہ اکٹھا کرن لئی اجیہے گھناینے
ڈھنگ ورتے گئے، جہناں دا ذکر اتھے سنبھوَ نہی۔
بھرشٹاچار نوں راج دھرم بنا دتا گیا۔
2002
دی چون کیپٹن
امریندر سنگھ نے بادل سہب دے بھرشٹاچار نوں اشو
بناکے لڑی۔ کانگرس دی جت ہوئی۔ کیپٹن سہب مکھ
منتری بن گئے۔ اپنے کیتے اعلاناں دے لوک دکھاوے
خاطر اوہناں بادل سہب دی جائداد دے چھوٹے جہے حصے
دی پڑتال کروائی۔ کیس اس طرحاں بناکے پیش کیتا گیا
کہ پھیر کوئی ہور کیس ناں بن سکے۔ عامَ چرچہ سی کہ
کیپٹن سہب اتے بادل سہب دی سلاھ ہو گئی ہے۔ ایہہ
بھی چرچہ دا وشا سی کہ سلاھ کسنے کروائی ہے۔ کئی
بکرمجیت مجیٹھیئے دا نام لیندے سن۔ کیونکے پٹیالہ
تے مجیٹھا پرواراں دے سبندھ پرانے سن۔ کئی اوہناں
دے اہل کار دا نام لیندے سن۔ پر زیادہ اسنوں بادل
سہب دی راجنیتی سمجھدے سن، کہ جے سارا جاندا
دیکھیئے، تاں ادھا دیئیے ونڈ۔ بھانویں بادل سہب
سرخرو ہوکر نکل گئے، پر اندرکھانے ایرکھا 2007 تک
کئم رہی۔
2007
دی چون پنجاب
دے کانگرش لیڈراں نے بادل سہب ورودھ نہیں لڑی۔
بلکے آپس وچ ہی اک دوجے خلاف مہانیدھ سمجھکے لڑدے
رہے۔ کیپٹن دی سرکار وچ، پنج سال ہی بیبی بھٹھل
ورودھ سکائتاں کرواکے، اسنوں لوکاں تے کانگرس ہائی
کمانڈ کول نینواں دکھایا گیا۔ بیبی بھٹھل ولوں بھی
کیپٹن سہب نوں نیواں دکھاؤن دے یتن سدا چالو رہے۔
چون سمیں ٹکٹاں امیدوار دی جتن دی یوگتا نوں مکھ
رکھکے نہیں دتیاں گئیاں۔ بلکے لیڈراں نوں کوٹے
الاٹ کیتے گئے۔ چون سمیں بھی ایہناں دھڑیاں نے،
بادل سہب دے اکالی امیدواراں نوں ہراؤن نالوں،
وردھی کانگرسی دھڑے نوں ہراؤن نوں پہل دتی۔
ہر امیدوار تے
دھڑے دی موہر لگی ہوئی سی۔ دھڑے دے حمایتی تھوڑا
بہت پرچار اپنے امیدوار لئی کردے سن۔ پر ورودھی
دھڑا اپنا وکار سمجھکے، دن رات اکالی امیدواراں
لئی کم کر رہا سی۔ کیپٹن سہب نے کیونکے پنج سال
راج کیتا سی۔ اس لئی اوہناں وچ زیادہ طاقت سی۔ جس
کرکے بیبی بھٹھل دے بہتے میدوار ہرا دتے گئے۔
کیپٹن سہب دے اپنے بندیاں دی گنتی 60 توں گھٹ رہِ
گئی تے اوہ مکھمنتری ناں بن سکے۔ بادل سہب، کیپٹن
تے بیبی بھٹھل دی اندرونی کرپا نال مکھ منتری بن
گئے۔
بادل سہب دے
2007 دے راج نوں سکھبیر بادل دا راج کیہا جاندا
ہے۔ اس راج اپر مجیٹھیا سہب دا بھی بہت پربھاو سی۔
کجھ ہور رشتے دار بھی سن جو وکھ عہدیاں تے نیوکت
کیتے گئے۔ اس لئی اسنوں بادل سہب دا راج نہیں
بادلشاہی دا راج کہنا زیادہ ٹھیک ہووے گا۔ اس وار
بادلشاہی نے اپنی لٹن دی موڈش-اپرینڈی بدل لئی سی۔
تھاننے، ضلعے، نیوکتیاں، نامجدگیاں دی نلامی اتے
فنڈ کلیکشن دے علاوہ اس وار پنجاب دے خزانے تے
پنجاب دی اڈسٹری نوں ٹارگٹ بنایا گیا۔
پنجاب دے خزانے
تے پہلا ڈاکہ بٹھنڈہ رپھائینری دے ناں اتے ماریا
گیا۔ ایہہ رپھائینری لنڈن نواسی، راجستانی مول دے
لکشمیں نرائن متل دی ہے۔ پنجاب سرکار دا اس وچ دس
روپئے دا اک شعر بھی نہیں ہے۔ پر پنجاب دا عرباں
روپیہ اسنوں لٹا دتا گیا ہے۔ استوں علاوہ انڈشٹری
تے دھاوا بول دتا گیا۔ تقریباً سبھ یونٹاں نوں
کیہا گیا کہ: “ون تھرڑ کڈھوھ جاں پنجاب چھڈو”۔
پنجاب دی شنئت دے وڈیھ حصے نے حکم پروان کرکے اسدی
پالنا کیتی۔ سینکڑے یونٹ اس لٹیرا نیتی توں تنگ
آکے، پنجاب دے کاروبار بند کرکے، دوجے صوبیاں وچ
چلے گئے۔
لکھاں نوجوان
بے روزگار ہو گیا۔ کیہا جاندا ہے کہ حویلیاں تے
ڈھابے آدی بھی نہیں وچّ سکے۔ تھاں پر تھاں، کسے
نہ کسے، بہانے اپنے جتھیداراں دے قبجے کروا دتے۔
کنیاں کو لٹاں ماریاں گئیاں۔ کویں ماریاں گئیاں۔
ایہہ وچار اتھے نہیں ہو سکدا۔ اس وارے جے جیودے
رہن دتا گیا، تاں سمیں سمیں وچاراں ہندیاں رہن
گیاں۔
2012
دی چون توں
بادل سہب بہت ڈرے ہوئے سی۔ کیہا جاندا سی کہ
اوہناں دا سکھبیر نالوں منپریت نال زیادہ موہ سی۔
اوہناں سوچیا کہ جے منپریت 15-20 سیٹاں لے جاوے
تاں اسے نوں ہی اکالی سپورٹ دیکے مکھ منتری بنا
دیئیے۔ اس طرحاں کیپٹن اتے سکھبیر دوناں توں
چھٹکارا ہو جائے گا۔
پیسہ اوہناں
کول پہلے ہی بہت جماں کیتا ہویا سی۔ انلوجیکل
بہانہ بناکے منپریت نوں سرکار تے اکالیدل وچوں کڈھ
دتا گیا۔ لوکاں نے منپریت نوں اپنیاں اکھاں تے
بٹھایا۔ بڑے وڈے اکٹھ ہوئے۔ جے اوہ سکھبیر دی
داداگری، دھکیشاہی اتے بھرشٹاچار دی گلّ کردے تاں
اوہناں دا مکھ منتری بننا یقینی سی۔
پر اوہ پروارک
موہ توں باہر نہیں نکل سکے۔ اڈّ ہون دے واوجود کئی
لنک مجود رہے۔ جو اوہ توڑ نہ سکے۔ جو آدمی اوہناں
دی چون مہم دا انچارج سی اوہ کئی سال بادل سہب کول
رہا سی۔ ہور بھی کئی لنک سن۔ اس کرکے چون سمیں تک
ابھار پہلاں والا ناں رہا۔ پھر بھی چون نتیجہ آؤن
دے کجھ منٹ پہلاں تک، گھٹو گھٹ 15-20 سیٹاں تے
پیپیپی دی جت ییکینی سمجھی گئی سی۔ پر مکمل ہار
ہوئی۔ ایہہ کویں ہویا؟
اس دے دو کارن
سن۔ پہلا ایہہ سی کے لوک اس سمیں بھی سکھبیر شاہی
توں چھٹکارا پاؤنا چاہندے سی۔ اوہناں دا خیال سی
کہ کانگرس اکلی 60 سیٹاں نہیں جت سکے گی۔ پر
منپریت نال رلکے سانجھی سرکار بنا لئے گی۔ منپریت
دے اڈّ ہون دے سمیں توں کانگرس درشک بنکے دیکھ رہی
سی۔ پر کدے کوئی دخل نہیں دتا سی۔ چوناں دے بہت
نزدیک، کیپٹن سہب نے منپریت دے دو عہدیدار ٹکٹ دین
دا لالچ دیکے توڑ لئے۔ لوک بہت ہران سن۔ لوک بے آس
ہو گئے سن۔ منپریت دی لیہر کمزور تاں ہوئی پر ختم
نہیں سی ہوئی۔
دوجا کارن ایہہ
سی کہ جو چون مشیناں پنجاب بھیجیاں گئیاں سن، اوہ
بنگال توں آئیاں سن۔ ایہہ ممتا جی دی اپنی کمپنی
ہے جاں اوہناں دے کسے نزدیکی دی۔ اس توں پہلاں
ایہہ مشیناں صرف اک وار بنگال وچ ہی ورتیاں گئیاں
سن۔ اتے ایہناں نے ممتا بینرجی نوں جت دوائی سی۔
دوجی وار ایہہ پنجاب وچ ورتیاں گئیاں۔ سرویکھن کرن
والے چنتکاں دا کہنا ہے کہ ایہناں مشیناں وچ، پتنگ
دے نشان دی ووٹ اندازے توں تیسرا حصہ گھٹی اتے
تکڑی دے نشان نوں اندازے توں اتنا ہی وادھا ملیا۔
جد کہ پنجہ، داتی-بلیی، داتی-ہتھوڑا، وچ کوئی
تبدیلی نہیں ہوئی۔
من پریت جی نوں
بہت رائے ملی کہ اوہ اسدے خلاف آواز ٹھاؤن۔ پر
گھریلو بندھناں کرکے اوہ اجیہا نہیں کر سکے۔ بھاوَ
ایہہ کہ 2012 دی جت بادلشاہی نوں پنجاب دے لوکاں
نے پوجیٹو ووٹ نال نہیں دتی۔ بلکہ سکھبیر،
مجیٹھیا، کیپٹن، ممتا دی ملیبھگت نے دتی ہے۔ 2012
توں بعد پنجاب نوں کویں لٹیا۔ اس وارے اتنا ہی
کہنا کافی ہے کہ جو سادھن پنجاب لٹن دے 2007 وچ
سرو کیتے سن۔ اوہناں تے مڑ جوانی آ گئی؛
2014
دی پارلیمانی
چون آئی۔ کیجریوال جی بہت ہؤمیں وچ آ چکے سن۔
شانجھے پھرنٹ نال چلن دی بجائے 430 اپنے امیدوار
کھڑے کیتے۔ جہناں وچوں صرف 30 کو ہی ضمانتاں بچا
سکے۔ پنجاب نے 13 ضمانتاں ہی نہیں بچائیاں بلکے
چار شیٹاں جتکے، کیجری وال دی عزت بھی رکھی۔ کیجری
وال جی کس طرحاں فیل ہوئے۔ اسدا ویروا اتھے نہیں
دتا جا سکدا۔
اس سمیں دلی وچ
کیجریوال تے کانگرس وچ سانجھ چل رہی سی۔ میں
چاہندا سی کہ گھٹو گھٹ بٹھڈا سیٹ کیجریوال تے
کانگرس رلکے لڑن۔ تانکِ بھرشٹاچار ہرایا جا سکے۔
میں دوہاں دھراں دے چون کمیٹی میمبراں نوں ملیا۔
کانگرس ایہہ تجویز ٹھیک
سمجھدی سی۔ پر
کیجریوال دے میمبراں نال گلّ کرکے نراشتا ہوئی۔
اوہناں وچ بہت ہؤمیں سی۔ اک میمبر جو کیجریوال
جیدے بہت نزدیک دسیا جاندا سی، (سنجے سنگھ) جد مے
اسنوں کیہا کہ بٹھنڈے توں سانجھا تے سینئر امیدوار
دین دی لوڑ ہے تاں اس کیہا “چون امیدوار نے نہیں
جتنی۔ اسیں جتنی ہے۔ سانوں پتہ ہے کویں جتی دا
ہے۔“ کجھ ہور پچھ پڑتال توں صاف ہوگیا کہ کیجریوال
جی بھرشٹاچار کول وک چکے ہن۔ اسدا ویروا اتھے
سنبھوَ نہیں۔ کجھ ویروا، کیجریوال جی نوں بینتی
پتر، وچ دتا گیا ہے۔
کیپٹن سہب
کانگرس دے اچ عہدیدار سن۔ پر اوہ سمیں سمیں
بھرشٹاچار دی رکھیا کردے رہے۔ بھرشٹاچار لئی سہائی
ہندے رہے۔ استوں اوہناں دی بھرشٹاچار نال اندرونی
سانجھ صاف ظاہر ہندی ہے۔ اسدا ویروا بھی اتھے نہیں
دتا جا سکدا۔ پر اسے سائیٹ وچ “کی کردے ہوں میرے
مہانراجا” وچ کجھکُ ویروا دتا گیا ہے۔
ایہہ سبھ کجھ
لکھن توں میرا منتوَ پنجابیاں نوں اس تتھّ توں
جانو کراؤنا ہے کہ بھرشٹاچار نے پنجاب نوں پوری
طرحاں نگل لیا ہے۔ بہت بری طرحاں لٹیا ہے۔ اسدی
روکتھام کرنی بہت ضروری ہے۔ جے اسدی روک 2019 تک
ناں ہو سکی تاں پنجاب کول لٹن لئی کجھ بھی باقی
نہیں رہنا۔ پر افسوس اس گلّ دا ہے کہ پنجابی جہناں
راہیں بھرشٹاچار توں چھٹکارے دی آس لائی بیٹھے ہن۔
اوہ تاں پہلے ہی بھرشٹاچار دے بھائیوال بنے ہوئے
ہن۔ کون پنجاب نوں بھرشٹاچار توں ستنتر کروائے گا۔
پھر بھرشٹاچار توں چھٹکارے لئی کی سادھن بنایا
جاوے۔
مینوں تاں اکو
سادھن سجھ رہا ہے۔ کہ جے تاں بھرشٹاچار نال
بھائیوالی کرنی ہے تاں کسے بھی لیڈر نال رلکے ہو
سکدی ہے۔ صاف ظاہر ہے لیڈراں کول نانہی پنجاب دا
بھرشٹاچار توں چھٹکارے دا مشن ہے تے ناں ہی پنجاب
دے مڑ وکاش دا۔ ایہہ تاں صرف اپنی پاری منگدے ہن۔
جے سچ مچ پنجاب دا بھرشٹاچار توں چھٹکارا چاہندے
ہوں تاں ایہناں لیڈراں دا کھہڑا چھڈو۔ پنجاب دے
اپنے یونٹ بناؤ اتے سانجھیوالتا نال، اج تونہی
بھرشٹاچار ورودھ ستنترتا سنگرام سرو کیتا جائے۔
میں اپنے وارے
بھی اک سنکھیپ جہی بینتی کرنی چاہندا ہاں۔ تریبن
15 کو وریھ پہلاں جد بھرشٹاچار نے میری کروڑاں
روپئے دی جائداد ہڑپّ کر لئی، میننوں اس ورودھ کیس
وغیرہ کرن توں روکن لئی، میرے تے اک جھوٹھا کیس
بنایا گیا، جسدی ستّ دپھیاں دی کل سجا 45 سال بندی
سی۔ اس اچانک وڈے کیس دے سدمیں کارن میں مورچھا
(قوماں) وچ چلا گیا۔ پیجیائی وچ داخل کرایا گیا۔ 9
دن قوماں وچ رہا۔ بہت زور دین تے اخیر نیورولوجی
دے ہیڈ، ڈاکٹر سی کوک نے، میرا اپریشن کرنا منیاں۔
پر اپریشن
تھیٹر وچوں ایہہ کہہ کے واپس کر دتا کہ: “ میں
ڈاکٹر ہاں۔ میں کسے مر چکے دی تھاں، کسے بچائے جا
سکن والے دی قربانی نہیں دے سکدا۔ اسدے ہیڈ وچ بہت
خون جماں ہوکے سک چکا ہے۔ اسنوں صاف نہیں کیتا جا
سکدا۔ آئی ایم سوری۔“
مینوں گیانی
ذیل سنگھ والا کمرہ، جو سدا خالی رہندا سی، دے دتا
گیا۔ تیسرے دن میں اس طرحاں اٹھکے بیٹھ گیا جویں
میں سونکے اٹھیا ہوواں۔ کمزوری بہت سی۔ پر پنجے
سیننشج پورا کم کر رہیاں سن۔ پیجیائی دی سپیشل ٹیم
آئی۔ دیہلی توں ایمج دی ٹیم آئی۔ اس کیہا ساڈی
جانکاری انوسار میڈیکل ہشٹری وچ پہلے کوئی اجیہا
درشٹانت نہیں ہے۔
کجھ دن بعد
میننوں چھٹی کر دتی گئی۔ اس دن توں میں سوچ رہا
ہاں کہ پرماتما نے مینوں کس کارج لئی واپس بھیجیا
ہے۔ میں جان حیل کے، جیل کٹکے، اپنے نگر دے
گرودوارہ سہب آزاد کرائے۔ تقریباً ساڈھے تنّ لکھ
رپئیا کھرچکے سپریم کورٹ وچوں گرودوارہ سہب نوں،
گرودوارہ بورڑ (شرومنی کمیٹی) توں آزاد کرواکے نگر
دی سنگت دے سپرد کیتا۔ 108 اکھنڈ پاٹھ ماہل پوڑیاں
نال کروائے۔ میں سوچیا شاید میں اس کارج لئی ہی
واپس بھیجیا گیا سی۔
دن سفر کر دیاں
دلی روڈ دے اک ڈھابے تے میری ملاقات کسے مہانپرش
نال اچانک ہو گئی۔ اوہناں پچھیا کدھر جا رہے ہوں۔
میں دسیا دلی سپریم کورٹ ساڈے گرودوارہ سہب دے کیس
وارے پتہ لین جا رہا ہاں۔ کجھ ہسٹری بھی سنا دتی۔
اوہناں کیہا اک گرُ گھر دی جائداد دی گلّ نہیں،
ہزاراں گرُ گھراں دیاں جائداداں بھرشٹاچار توں
آزاد کراؤنیاں باقی ہن۔ ہزاراں گرُ گھر بھرشٹاچار
توں ستنتر کرواؤنے باقی ہن۔ بھرشٹاچار دی ماں
چنڈیگڑ بیٹھی سبھ کجھ کروا رہی ہے۔ جے تہاڈے وچ
کجھ کرن دی سمرتھا ہے تاں اس توں نیات ل۔ انت
مرناں تاں ہے ہی۔ بھرشٹاچار دے سر چڑکے مرو۔ بندہ
سچے منو یتن کرے، کامیابی ہو جاندی ہے۔ اتناں
کہندیاں اوہ چلے گئے۔
کھانا خاکے میں
ہوٹل والے نوں پچھیا کہ اوہ مہانپرش تہاڈے کی لگدے
ہن۔ تاں اس کیہا کہ اوہ تاں پہلے دن تہاڈے نال ہی
آئے سن۔ میں نہیں جاندا۔ اوہناں سچ مچ میرے من دا
وچار پرپکّ کر دتا سی کہ ظلم بھرشٹاچار دے خلاف
لڑدیاں، ظلم دی بیڑی تے قربان ہو جانا، بے غیرتی
دی زندگی جیون نالوں چنگا ہے۔
ویرو، بھینو،
مے اسے آدرش دی پراپتی لئی ایسیپی بنائی ہے۔ راج
کرن لئی نہیں۔ بھرشٹاچار، ظلم، مافیہ راج، توں
ستنترتا لئی۔ گروگھراں دی لٹ دے کھاتمیں لئی۔ گرُ
گھراں دی آزادی لئی۔ جنتا دے حق تے جمہوریات دی
بحالی لئی۔ مینوں تہاڈے اشیرواد دی لوڑ ہے۔ میننوں
تہاڈے سہیوگ دی لوڑ ہے۔ آؤ: پنجاب وچ وسن والے،
پردیساں وچ وسن والے، پنجابی ویرو بھینو۔ آؤ اکٹھے
ہوکے بھرشٹاچار دا کھاتماں کریئے۔
پکارے تہاڈی
آتماں۔ کرو بھرشٹاچار دا کھاتماں۔