|
.
55.
پنجاب وچ ودیا
نوں نگھار توں بچاؤن دی لوڑ۔
کجھ دن پہلے دی
گلّ ہے اک دن میننوں کجھ لڑکے ملے جہناں نے پیٹییو
توں کجھ ڈگری ڈپلومے لئے سن۔ اوہ جوب تلاس کرن وچ
میری مدت چاہندے سن۔ گل بات توں پتہ لگا کہ اوہناں
کول بھانوے ڈگریاں سن۔ پر عملی روپ وچ پروجیکٹ شبد
توں ودھ کوئی جانکاری نہیں سی۔ پر پھر بھی اوہ
اچیاں تنخواہاں دی منگ کر رہے سن۔ میں اوہناں نوں
انگریزی وچ ڈکٹیشن دیکے ایپلیکیشن لکھن لئی کیہا
تاں دیکھیا کہ تقریباً 50 پرتیشت ورڈ دے سپیلنگ
غلط سن۔ اوہناں دسیا کہ اوہناں دے پروپھیشر لکچر
دیکے چلے جاندے سن۔ اوہناں نوں کمپیوٹر دی ورتوں
کرن دا بہت گھٹ موقع ملیا ہے۔
میں محسوس کیتا
کہ اوہ ٹھگے گئے ہن۔ اوہناں دے ماپیاں نال وشواس
گھات ہویا ہے۔ اوہ تاں سوچدے سن کہ اوہناں دا بچا
اچی پڑائی کر چکا ہے۔ اس لئی اچی تنخواہ ملے گی۔
پر اصلیت وچ بچے نوں تنّ سال انگریزی، ہندی،
پنجابی، لینگئیج دے طور تے پڑھن دا موقع ہی نہیں
ملیا۔ جس کرکے اوہناں دا لینگوئیج پدھر میٹرک توں
بھی نیچے چلا گیا ہے۔ اچ ودیا پراپت کرن آئے، اپنی
پہلی بھی گوا چکے ہن۔ ایہناں نوں مڑ توں پریکٹیکل
ٹریننگ دی لوڑ ہے۔
میں اوہناں نوں
سمجھاؤن دا یتن کیت کہ اداہرن وجوں کار ڈرائیونگ
دا اشو لے لئیے۔ تہانوں کار چلاؤن دی لوڑ ہے۔ پر
انسٹیچیوٹ وچ پروپھیشر تھیوری پڑائے گا۔ دنیاں بھر
دیاں تھیوریاں، رولج، ریگلیشنج کار ڈرائیونگ نال
سبندھت ہن۔ شٹیل تھیوری، پھیول تھیوری، کمبشن
تھیوری، ڈرائیونگ ٹیکنولوجی، ٹریفک رولج۔ تسیں
ساری عمر تھریاں پڑھدے رہو۔ پر کار چلاؤنا نہی سکھ
سکونگے۔
اس پراپتی لئی
تہانوں کسے ماہر ڈرائیور کول جانا پئے گا۔ جو کجھ
سمیں وچ ہی پریکٹیکل ٹریننگ دیکے کار چلاؤنا سکھا
دیوے گا۔ جد پھیر اس وارے سمجھایا جائے کہ کار
کنویں چلدی ہے تاں سبھ تھیوریاں اپنے آپ تہاڈے
دماغ وچ آ جان گیاں۔ پنجاب دے ودیک ڈھانچے وچ ایہی
وڈی کمیں ہے کہ اتھے پریکٹیکل ٹریننگ نوں پہل نہیں
ہے۔ ایہہ ڈھانچہ کلرک پیدا کر سکدا ہے۔ جو اج دے
سمیں دی لوڑ نہیں ہے۔ ایہہ ڈھانچہ انجنیئر تے
شانئسدان پیدا کرن دے سمرتھّ نہیں ہے۔
اس لئی اج لوڑ
ہے کہ تکنیکی جانکاری نوں سدھانتک جانکاری توں پہل
دتی جائے۔
ودیا نوں کتا مکھی بنایا جاوے۔
پیٹییو جوان ورگ نال وسواس گھات کر رہی ہے۔
ایہہ بچیاں توں 4-5 لکھ روپئے ہی نہیں
بٹوردی، بلکہ اسدی زندگی دے سبھ توں قیمتی، چار
پنج سال بے ارتھ کر دندی ہے۔
اس دا ودیک پدھر تقریباً 20 سال پچھڑیا
ہویا ہے۔ بچے دے پلے صرف ڈگری دا کاغذ ہی پیدا ہے۔
جس وچ 65 توں 85 فیصدی انک دتے جاندے ہن۔
لکھاں بچے ایہہ ڈگریاں حاصل کر چکے ہن۔
پر شاید ہی
کوئی بھاگ بھریا ہووے، جو انفرمیشن ٹیکنالوجی دی
پہلی پوڑی چڑھیا ہووے۔ ویبسائیٹ ڈویلپمینٹ،
انپھرمیسن اینڈ کمیونیکیسن ٹیکنالوجی دی پہلی پدھر
ہے۔ پر بہت گھٹّ بچے ہن جو ویبسائیٹ بنا کے پنج دس
ہزار روپئے مہینہ کماؤن دے سمرتھ ہونگے۔ ایہناں
بچیاں نوں گریمر جاں ویاکرن پڑھن دا موقع نہیں
ملدا، اس لئی ایہناں دی انگریزی، ہندی اتے پنجابی
بھاسا وی کمزور ہو جاندی ہے۔
بہت بچیاں نوں زندگی بھر لئی اپہاج بنا دتا
جاندا ہے۔
بادل سرکار نے
اپنی بھرسٹاچاری نیتی کارن، ودیا ورگے پوتر محکمے
نوں وی پلیت کیتا ہویا ہے۔ ودیا دا صوبائی پدھر دا
سٹیڈرڈ ختم کرکے اکلے اکہرے کالجاں، انسٹیچیوٹاں
نوں یونیورسٹیاں دا درجہ دے دتا ہے۔
جرھاں سوچے! جے کسے ادھیاپک نے آپ ہی بچے
نوں پڑھاؤنا ہووے، اتے آپ ہی امتہان لے کے ڈگری
دینی ہووے، تاں اس بچے دی ودیا دا کی معیار
ہووےگا۔ کون اس نوں اچا گریڈ دے کے نوکری دیویگا۔
بھارت دے کئی انسٹیچیوٹ ہن جنہاں وچ پڑھے بچیاں
نوں ودیسی کمپنیاں کئی لکھ روپئے مہینہ دا گریڈ دے
کے سلیکٹ کر رہیاں ہن۔ پر ساڈے بچیاں نوں کوئی
کنسڈر نہیں کر رہا۔ بھانویں کجھ کولج اپنی مشہوری
لئی اجہیاں کجھ نیوکتیاں ہون دا کلیم کردے ہن۔
ایہناں وچوں بھی کئی کلیم بعد وچ غلط ثابت ہندے
ہن۔
پیٹییو وچ
سدھار کیتا جاوے۔ ٹیکنیکل کالجاں نوں انت دیساں دے
ٹیکنیکل کالجاں نال آن لائن جوڑ کے اچ تکنیکی ودیا
دا پربندھ کیتا جاوے۔
اچ ودیا لئی ودیساں وچ جان دی لوڑ نہیں
رہیگی۔
لکھاں روپئے کھرن دی لوڑ نہیں رہیگی۔
ڈسٹینس ایجوکیسن دا پربندھ سنچارو بناکے بچے نوں
بہتی ودیا اس دے گھر وچ ہی دتی جا سکیگی۔ خاص کر
لڑکیاں نوں ویلے کویلے اپنے گھر توں دور دراڈے
کالجاں انسٹیچیوٹاں وچ جان دی لوڑ نہیں رہیگی۔
پنجاب نوں دنیا دی بیپیؤ، کیویؤ حبّ بنایا جا سکدا
ہے ۔ بھارت دی گرین ویلی بنایا جاویگا۔ پنجاب دے
بچے مدھ ورگی دیساں دے کالجاں وچ انسٹرکٹر بن سکدے
ہن۔
اتھے میں اک
اداہرن دینی چاہندا ہاں۔ رشیا نالو وکھ ہوئے 19
دیشاں وچ اک یوکرین نام دا دیس یورپ وچ ہے۔ رشیا
توں وکھ ہون سمیں اسدا آرتھک پدھر بہت نینواں آ
گیا سی۔ کیونکے اس دیس دے بچے رشیا وچ نوکری کرکے
وڈیاں تنخواہاں لے رہے سن۔ پر رشیا نے اس دیس وچ
کوئی بھی ہور وکاس نہیں سی کیتا۔
یوکرین دی
سرکار امریکہ تے ہور دیساں دیاں وڈیاں یونیورسٹیج
نوں یوکرین وچ اپنیاں برانچاں کھوہلن دا سدا دتا۔
جسدا پھل ایہہ ملیا، کہ اج یوکرین دی کل آبادی دا
تقریباً تیسرا حصہ، امریکہ، کنیڈا، یورپ وچ، اچ
عہدیاں تے براجمان ہن۔ دنیاں بھر دے ودیارتھی
یوکرین وچ ستھت، ایہناں اچ یونیورسٹیاں وچ، امریکہ
دے خرچے توں ادھے جاں اک تہائی خرچے نال، امریکن
ڈگریاں لے رہے ہن۔ ایہناں کالجاں وچ بھارتیاں دی
گنتی بھی کافی ہے۔
پنجاب ودیا دا
سبائی پدھر قایم کرن لئی، اکت ودیک اداریاں نوں مڑ
پنجاب یونیورسٹی چنڈی گڑھ جاں کسے کیندری امتحان
بورڈ نال جوڑیا جاوے۔ تاں جو ساڈے بچیاں دا ودیک
پدھر اچا ہو سکے۔
ساڈے بچے وی لکھاں روپئے دے گریڈ نال سلیکٹ
ہو سکن۔ سارے تکنیکی سکولاں کالجاں نوں
مائکروسوپھٹ انوویسن سینٹر، اڈوب ورگیاں تکنیکی
سنستھاواں نال جوڑ دتا جاوے۔
اچ ودیا لئی
کمپیوٹر تے تے ہر تھاں ہر سمیں پھری وائی پھائی
سبھ توں وڈی لوڑ ہے۔ بادل سرکار نے اپنی "سیوا
نہیں پیسہ" نیتی ادھینن دہاتی حلقیاں وچ ٹاور لاؤن
دے رشتے وچ کئی رکاوٹاں کھڑیاں کیتیاں ہوئیاں ہن۔
سرکار ایہہ سبھ رکاوٹاں دور کرکے، بروڈبینڈ
کمپنیاں نوں اس سبندھی ہر سہولت پردان کرے۔ پر آپو
اپنے کھیتراں وچ، پھری وائی پھائی سہولت چالو کرن
دی سرت رکھے۔
. |